2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu'na göre, savunma sanayisi kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payını alarak yüzde 43 ile lider konumda. SER Akademi, bu yıl 5'incisi yayımlanan raporun detaylarını paylaştı. Genel Müdür Ömer Özdinç, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin gelişimini ele aldı.
Özdinç, raporun hazırlanmasında ulusal ve uluslararası veri setlerinden yararlandıklarını belirtti. Her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükseliş dikkat çekti. Özdinç, özel sektörün bu alanlarda daha fazla katma değer üretmeye başladığını vurguladı.
AR-GE Çalışanları ve Sektörel Dağılım
Özdinç, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığını bildirdi. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğünü belirtti. İmalat sektörü içinde en çok artışın havacılıkta görüldüğüne dikkat çekti.
Havacılık sektörü, Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı olarak tanımlandı. Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını ve savunma sanayisinin bu alandaki en yüksek payı aldığını ifade etti. Tarım ve yeryüzünün keşfi alanları da bu sektörü izledi.
AR-GE Harcamalarının Artışı ve Dağılımı
AR-GE harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıktığı belirtildi. Özdinç, Türkiye'nin OECD ülkeleri içinde GSYH içindeki AR-GE harcamalarının oranı bakımından 28. sırada olduğunu ifade etti. 5 yıllık artış göz önünde bulundurulduğunda ise 21. sırayı aldı.
Yüksek artış olmasına rağmen, GSYH'de yaşanan yüksek artışın bu göstergenin çok artmamasının önemli sebeplerinden biri olduğu vurgulandı. Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) AR-GE harcamalarında birinci olduğu, İstanbul ile farkın açıldığı bildirildi.
Teknoparklar ve İnovasyon Endeksi
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği belirtildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiği ifade edildi.
Özdinç, bu iyileşmenin, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün sonucu olduğunu belirtti. İmalat sektörünün ihracatının arttığı, şirket karlılık oranında ise değişim yaşanmadığı ifade edildi. Yüksek teknoloji sektörünün diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğu belirtildi.
KOBİ'lerin Rolü ve Yazılım Sektörü
Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü ifade edildi. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekildi. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki yerine de değinildi. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturdu. İstihdamın da yüzde 76'sını KOBİ'lerin sağladığı belirtildi. Mikro KOBİ'ler, sektörün 4'te 1'ini istihdam etti.
