Türkiye'de Yeni Konut Finansman Kurumu ile Ekonomik Dönüşüm
Türkiye'de Yeni Konut Finansman Kurumu ile Ekonomik Dönüşüm
Türkiye'de konut finansmanını kolaylaştıracak yeni bir kamu kurumu önerisi TBMM'ye sunuldu. Bu kurum, maliyetleri düşürmeyi, vadeleri uzatmayı ve kentsel dönüşümü hızlandırmayı hedefliyor. Fannie Mae ve Freddie Mac gibi örnekler üzerinden hareketle, Türkiye Konut Finansman Kurumu'nun kurulması önerildi. Bu kurum, bankalara alan açarak merkezi bütçeye yük getirmeyecek bir yapı sunmayı amaçlıyor.
Teklifin gerekçesinde, Türkiye'de 7.5 milyon riskli bağımsız birim bulunduğu ve bunların 2 milyonunun acil dönüştürülmesi gerektiği vurgulandı. Özellikle İstanbul'da 1.5 milyon riskli yapı mevcut ve bunların 600 bini yıkılma tehlikesi taşıyor. Bu durum, olası depremlerin etkisini artırarak, insanları riskli konutlarda bırakmanın kabul edilemez olduğunu ortaya koyuyor.
Konut Finansman Kurumu'nun İşleyişi
Kamu kurumunun işleyişi, tahvil, bono ve hisse senedi ihracı ile borçlanma üzerine kurulacak. Bu sistem, teminatlı bir şekilde hareket ederek dışarıdan standartlaştırılmış menkul kıymetler ihraç edecek. Böylece, dış piyasalardan nakit girişi sağlanacak ve bütçeye yük getirmeden finansman sağlanacak. Bu mekanizma, bankalara ve finans kuruluşlarına likidite sağlayarak, döngüyü tamamlayacak.
Yeni Yol Partisi Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar tarafından sunulan teklif, Türkiye'deki konut üretiminin artan maliyetler nedeniyle zorlandığını belirtiyor. İstanbul başta olmak üzere, diğer illerde de dönüşüm çalışmalarının yetersiz kaldığı ifade ediliyor. Bu durum, insanları riskli konutlarda bırakmanın kabul edilemez olduğunu gösteriyor.
Finansman Kaynağı ve Çözüm Yolları
Türkiye Konut Finansman Kurumu, orta ve dar gelirli vatandaşlara ucuz ve uzun vadeli kredi imkanı sağlayacak. Bu kurum, bütçeye ek yük getirmeden, sürdürülebilir çözümler sunmayı hedefliyor. Gelişmiş ülkelerdeki örnekler, bu modelin etkinliğini kanıtlıyor. Örneğin, Fransa ve Japonya'da benzer kurumlar, gayrimenkul piyasasını desteklemek amacıyla kurulmuştur.
Teklifte, Türkiye'nin ekonomik şartları ve deprem gerçeği göz önüne alınarak, hükümet, halk ve yerel yönetimlerin iş birliği ile finansman kaynaklarının oluşturulması gerektiği vurgulanıyor. Bu tür bir kurum, konut finansmanını kolaylaştırarak, riskli yapıların dönüşümünü hızlandıracak bir çözüm yolu sunuyor.
Uluslararası Örnekler ve Uygulama
Fransa'da 1985 yılında kurulan Caisse de Refinancement de I’Habitat, gayrimenkul piyasasını desteklemek amacıyla önemli bir örnek teşkil ediyor. Japonya'da 2007 yılında kurulan Japon Housing Finance Agency (JHF) ise benzer bir amaçla faaliyet gösteriyor. ABD'de Fannie Mae ve Freddie Mac gibi kurumlar, konut finansmanında önemli rol oynuyor.
Bu kurumlar, ipotek finansmanı ve menkul kıymetleştirme alanlarında faaliyet göstererek, bankaların likidite ihtiyaçlarını karşılıyor. Bankalar, ipotekli kredilerini bu tür kuruluşlara teminat olarak göstererek, daha düşük faizle kredi verme olanağına sahip oluyor. Bu durum, yeni yatırımcıların sermaye piyasasında işlem yapmasına da imkan tanıyor.
